01.03.2019 İstanbul

ÇİFT CİDAR TANK VE BORU UYGULAMALARIN DA CİDAR ARASI KAÇAK KONTROL SİSTEMLERİ

Dünyada son 50 yıla bakıldığında akaryakıt kullanımının yaygınlaşması ile beraber akaryakıtın depolandığı ve bir şekilde borular ile sevk edildiği lokasyon sayılarında çok ciddi artışlar olmuştur. Endüstriyel tesisler, konutlarda ısınma amaçlı kullanım, akaryakıt istasyonları vb. bir çok nokta da depolama ve kullanım söz konusudur. Elbette artan bu kullanım oranı beraberinde farklı problemler de getirmiştir. Kurulan sistemlerde meydana gelen kaçaklar sonrası oluşan çevre kirliliği ve yer altı sularında artan kirlilik oranı daha emniyetli yapıların geliştirilmesi ihtiyacını ortaya koymuştur ve bu ihtiyaç sonrası geliştirilen çift cidar depolama tankları ve boruların kullanımına başlanmıştır. Çift cidarlı uygulamalar Tek cidar sistemlere göre daha dayanıklı ve güvenli yapıların kurulmasına olanak sağladığı gibi geliştirilen kaçak kontrol sistemleri ile kesintisiz test ve izlenebilir yapıların oluşturulması sağlanmış oldu.

Ülkemizde 2000’li yılların başında uygulama alanı genişleyen Çift cidarlı tank kullanımı 2012 yılından itibaren zorunlu hale gelmiştir. Bununla birlikte bir çok akaryakıt dağıtım şirketi şartnamelerinde yalnızca çift cidar boru uygulamalarına yer vermektedir.

Çift cidar tank kullanımının zorunlu olmasından itibaren tanklar da cidar kontrol sistemi bulunması yürürlükte bulunan TS 12820 4.2.1.1 de zorunlu olup, taslak çalışması yayınlanan yeni TS 12820 de yine madde 4.2.2.1 içerisinde uygulanması gereken zorunlu yöntemlerden birisi olarak gösterilmektedir.

Tora Petrol olarak Çift Cidarlı sistemlerin kaçak kontrolü konusunda dünyanın önde gelen üreticilerinden Gardner Denver firması tarafından üretilen Thomas Markası ile çözümler sunmaktayız.

Thomas , farklı tiplerde pompa üretimleri yapan dünyanın en büyük firmalarından biridir ve Çift cidar uygulamalarda kaçak algılama sistemleri konusunda 5o yıllık bir tecrübeye sahip olup bu süre boyunca yaklaşık 1 milyon kaçak kontrol sistemi uygulaması gerçekleştirmiştir. Evlerde bulunan merkezi ısıtma sistemi tanklarından Akaryakıt istasyonlarına, Endüstriyel tesislerden Terminallere kadar bir çok farklı alanda uygulama yapılmıştır. Tüm sistemler basınçlı yada vakum çalışma prensibine göre EN13160 Class 1 standartına uygun dizayn edilmiştir.

Ülkemizde üretilen Çift cidarlı Tanklar büyük oranda Class 1 olarak ifade edilen ve cidar arasına basınç yada vakum uygulamak koşulu ile test edilebilen tiptedir. En13160-2 standartına uygun şekilde üretilen Thomas marka Cidar Kontrol sistemleri ile bu tanklarda kaçak kontrolü yapmak mümkündür.

Uygulama ve çalışma prensiplerinden kısaca bahsetmek gerekir ise;

Yandaki şekilde basınçlı tip ( Thomas D9 ) Kaçak kontrol sistemi uygulaması görülmektedir. Şekilden de anlaşılacağı üzere Sistem Elektronik bir paneli aracılığı ile kaçak kontrolünü yapmaktadır. Kontrol paneli emiş yaptığı havayı kurutucu bir filtreden geçirerek tesis edilen uygun basınç hortumları ile tank cidar boşluğuna basmakta ( basınç hattı ) ve aynı şekilde uygun basınç hortumu ile cidar arasında oluşan basınç tekrar panel’e bağlanarak ( ölçüm hattı ) sürekli ölçülebilir bir yapı oluşturulmaktadır. Cidar arasına uygulanan basınç operasyonel değeri 450 mB olup sürekli ölçülen bu basınç değeri 375 mB altına düşmesi durumunda kontrol paneli sesli ve görsel olarak alarm üretecek ve kullanıcıları uyaracaktır.

Basınçlı Tip sistemlerin en büyük avantajlarından Birisi oldukça ekonomik bir çözümdür. Tank kapasitesi İle orantılı 6 adet tanka kadar tek bir kontrol paneli aracılığı ile kaçak kontrolü sağlamak mümkündür. Buda Tank başına birim maliyeti oldukça düşüren bir avantaj. Bununla birlikte diğer avantajları;

• Aşırı basınç koruma sistemi
• Sesli ve Görsel Alarm
• 1 adet Harici röle çıkışı
• Kaçak durumunda cidar arası kuru kalır
• Hava Kurutucu filtre ile cidar arasında nemlenmeyi önler

Çalışma prensibini biraz daha açıklamak gerekir ise, cidar arasına uygulanan basınç miktarı tank içinde oluşabilecek maksimum hidrostatik basınçtan yüksektir. Tank cidarında sıvının alt noktası ya da üst noktası fark etmeksizin bir kaçak oluşması durumunda cidar arasındaki basınç düşecektir ve sonuucnda sistem alarm oluşturacaktır. Ayrıca cidar arasında ki basınç tank içindeki hidrostatik basınçtan yüksek olduğu için kaçak durumunda depolanan sıvının dışarı çıkması veya cidar arasına dolması engellenmiş olur. Cidar arasında oluşan çok küçük kaçaklar yada sıcaklığa bağlı basınç değişimleri kontrol panelinde bulunan dahili pompa ile kompanze edilir, oluşan büyük kaçaklar da ise cidar arası basınç yavaşça düşeceğinden panel üzerinde alarm aktif hale gelecektir. Şekilde görüldüğü üzere kullanılan bağlantı manifoltları ile tek bir paneli altı tanka kadar bağlamak mümkün. Yaşanan basınç kaybı ve oluşan alarm sonrası hangi tankta sorun olduğunu anlamak için bağlantı manifoltu üzerinde bulunan vanalar yardımı ile tanklar tek tek kontrol edilerek problemli tank kısa sürede tespit edilebilecektir. Montajı ve devreye alması son derece kolay olan bu sistem sayesinde sonucu ciddi olabilecek birçok emniyet, çevre ve maddi kayıpların , problemlerin önüne kolayca geçmek mümkün ve bunun için çok cüzi bir bütçe ayırmanız yeterli.