16.03.2022 İstanbul

Çift Cidar Tank ve Boru Uygulamalarında Cidar Arası Kaçak Kontrol Sistemleri

 

Dünyada en değerli kaynaklarımızdan biri olan suyun sürdürülebilir şekilde korunması oldukça önemli bir faktör. Değişen iklim koşulları ve plansız kullanım sonucu yeryüzündeki su kaynaklarının tükenmesi yadsınamaz bir gerçek. Ülkemiz sahip olduğu su kaynaklarına göre kişi başına düşen yıllık su miktarı 2019 yılı itibari ile 1347 m3 olarak hesaplanmış ve bu açıdan Türkiye su kıtlığı riski yaşayan ülkeler arasında gösterilmektedir.

2015 yılında yapılan çalışmada ise kişi başına düşen yıllık su miktarının 1.422 m³ olduğunu, yalnızca 4 yılda 75 m³ suyun azaldığını görürüz. Dünya ortalamasının 7600 m3 olduğu bilindiğinde, Türkiye’deki su miktarının dünya ortalamasının oldukça altında olduğu görünmektedir. 2030 yılında Türkiye’deki kişi başı su miktarının 1000 m3’e düşmesi beklenmektedir.

Dünyada birçok ülke gibi ülkemizde de bu konuda belirli kurallar konulmaya başlandı ve kapsamı her geçen gün genişletiliyor. Bunun önemli bir ayağı ise suyu kirleten sıvıların depolandığı veya taşındığı tankların ve boruların sızıntı tespitidir. Bu tespitin sürekli ve etkin bir şekilde yapılabilmesi için çift cidarlı tanklar ve borulama sistemleri geliştirilmiştir.

Ülkemizde de 2000’li yılların başında uygulama alanı genişleyen çift cidarlı tank kullanımı 2012 yılından itibaren zorunlu hale gelmiştir. Bununla birlikte birçok akaryakıt dağıtım şirketi şartnamelerinde yalnızca çift cidar boru uygulamalarına yer vermektedir.

TORA olarak Çift Cidarlı sistemlerin kaçak kontrolü konusunda dünyanın önde gelen üreticilerinden Gardner Denver firması tarafından üretilen Thomas markası ile çözümler sunmaktayız.

Thomas, Çift cidar uygulamalarda kaçak algılama sistemleri konusunda 50 yıllık bir tecrübeye sahip olup bu süre boyunca yaklaşık 1 milyon kaçak kontrol sistemi uygulaması gerçekleştirmiştir. Evlerde bulunan merkezi ısıtma sistemi tanklarından akaryakıt istasyonlarına, endüstriyel tesislerden Terminallere kadar birçok farklı alanda uygulama yapılmıştır. Tüm sistemler basınçlı ya da vakum çalışma prensibine göre EN13160 Class 1 standardına uygun tasarlanmıştır.

Ülkemizde üretilen Çift Cidarlı tanklar büyük oranda Class 1 olarak ifade edilen ve cidar arasına basınç ya da vakum uygulamak koşulu ile test edilebilen tiptedir. En13160-2 standardına uygun şekilde üretilen Thomas marka Cidar Kontrol Sistemleri ile bu tanklarda kaçak kontrolü yapmak mümkündür.

Uygulama ve çalışma prensiplerinden kısaca bahsetmek

gerekir ise; yandaki şekilde basınçlı tip (Thomas D9) Kaçak kontrol

sistemi uygulaması görülmektedir. Şekilden de

anlaşılacağı üzere sistem elektronik bir paneli aracılığı

ortamdan emiş yaptığı havayı kurutucu bir filtreden geçirerek tesis edilen

uygun basınç hortumları ile  tank cidar boşluğuna basmakta

(basınç hattı) ve aynı şekilde uygun basınç hortumu ile cidar arasında oluşan basınç tekrar panele bağlanarak (ölçüm hattı) sürekli ölçülebilir bir yapı oluşturulmaktadır.

 

Sistem ölçtüğü basınç değerine göre ayarlanmış olan seviyelerde öncelikle sistemdeki basınç kaybını kompanse edip ve cidar arasını sürekli basınçlı tutabilmek için dahili pompasını devreye sokar. Daha büyük kaçaklarda ise sesli ve görsel alarm oluşturarak kullanıcıları uyarır.

Basınçlı Tip sistemlerin en büyük avantajlarından birisi oldukça ekonomik bir çözümdür. Tank kapasitesi ile orantılı 6 adet tanka kadar tek bir kontrol paneli aracılığı ile kaçak kontrolü sağlamak mümkündür.

Bu da tank başına birim maliyeti oldukça düşüren bir avantaj. Bu konuda uygulanan bir diğer önemli kaçak tespiti ise borular için geliştirilmiştir. Son yıllarda akaryakıt borularında Çift Cidar kullanımı oldukça yaygınlaştı ve birçok firma kurulumlarında sadece bu tip borulara yer vermektedir.

Kaçak kontrolü yapılacak boru sisteminin çalışma basıncı ve kaçak dedektörü tipine bağlı olarak 17 bar’a kadar çalışma basıncı ile uygulama yapılabilmektedir.

• Seçilen cihaz tipi ve çalışma basıncına göre alarm değerleri otomatik olarak değişecektir.
• Bir manifold aracılığıyla birden fazla boruya bağlanabilir.
• Sızıntı durumunda yüksek basınç cidar arasının kuru kalmasını sağlar.
• Cidar arasını yüksek basınç ile doldurmak için harici nitrojen (N2) kaynağı kullanılır. Cidar arasında patlayıcı atmosfer oluşmaz ve çelik borularda ara boşluk içinde korozyon olmaz