13.10.2022 İstanbul

Kaçak algılama sistemlerinin kullanıcılar için faydaları

Kaçak algılama sistemleri oluşabilecek bir kaçak durumunda oluşan kaçağı ve seviyesini en erken seviyede algılayıp can ve mal kaybına mahal vermeden erken uyarı verme sistemi mantığıyla çalışır. Oluşabilecek bu kaçaklar endüstriyel yapılar, akaryakıt istasyonları ve/veya binalarda gerçekleşebilir.

Bu sistemlerin kurulması ile:

  • İnsan sağlığına gelebilecek zararlara karşı çabuk müdahale imkânı doğar,
  • Zehirli gaz kaçaklarının erken tespiti ile ölümlü durumlardan korur,
  • Yanıcı-parlayıcı yada patlayıcı gazların tespiti ile erken önlem alınmasını sağlar
  • Tank yada tesisat kaçakların erken tespiti ile çevresel kirliliklerin önüne geçer,
  • Tank yada tesisat kaçaklarının erken tespiti ile maddi açıdan zararların önüne geçer,
  • Elektrik kaçaklarının erken tespit ve önlemi ile komplike devre ve sistemlerin zarar görmesini önler,

Başlıca kaçak algılama sistemleri:

  1. Gaz kaçağı algılama sistemleri:
  2. Akaryakıt kaçağı algılama sistemleri
  3. Elektrik kaçağı algılama sistemleri olarak değerlendirebiliriz.

Gaz kaçağı algılama sistemleri:

Sahadaki gaz sensörleri ile gaz kaçaklarını ve ortamdaki seviyelerini en erken seviyede algılayıp ihbar verme vasıtası ile patlamalara veya insan sağlığına gelebilecek zararlara karşı çabuk müdahale imkanı sağlar, mal ve can güvenliğini artırırlar

  • Genel algılanan gazlar

Yanıcı ve patlayıcı gazlar ve buharları (LPH,CH4), Oksijen, Karbon monoksit(CO), Klor(CL), Hidrojensülfit(H2S), Freon çeşitleri, Amonyak(NH3), NO2, SO2, NO, HCN, HCl, H2, Nafta, CO2

  • Sistemler

Konveksiyonel Sistemler: Zon bazına algılama yapılır. Genel olarak proje bazında, otoparklarda CO-Karbonmonoksit ve NO2-Nitrojendioksit gazının algılaması için kurulan sistemlerinde kullanılır. LPG gaz dedektörleri bağlanabilir. Her bir zona 1-14 arası sensör bağlanır. Zone üzerindeki sensörlerin ölçtüğü en yüksek gaz seviyesi cinsine göre %LEL ve ppm cinsinden kontrol paneli üzerinden data izlenir.

Adresli sistemler: Nokta-adres bazında algılama yapılır. Sensör tek bir hatta bağlanır. Uygulamada bir hat üzerine 40 adet sensör bağlanabilir. Hat üzerine bağlanan bütün sensörlerin bir adresi vardır ve kontrol panelinden izlenir ve gerektiğinde kontrol paneli arıza durumu bildirir.

Sensörleri:

  1. Kızılötesi sensörler: Bir kızılötesi kaynak ölçüm oasının içine giren bir gaz hacmini aydınlatır. Gaz, kızılötesi dalga boylarının bir kısmını içinden geçerken emer, bazıları ise tamamen kayıpsız geçer. Emilim miktarı, gazın konsantrasyonu ile ilgilidir ve bir dizi optik detektör ve uygun elektronik sistemler ile ölçülür. Emilen ışığın şiddetindeki değişim, emilmeyen bir dalga boyundaki ışığın yoğunluğuna göre ölçülür. Mikroişlemci, gaz konsantrasyonunu emilimden hesaplar ve rapor eder.
  2. Yarı İletken Sensörler: SnO2 bileşimli katı hal sensörleridir. Ortamdaki yanıcı ve toksik gaz oluştuğu zaman, sensör yüzeyinde oksitlenme olur. Bu oluşum sırasında sensör içindekiserbest elektronlar yarı iletken malzemenin kapasitesindeki bir artışa neden olur. Bu artış ölçülerek gazların seviyeleri ölçülür
  3. Pellistör Sensörler: Parlayıcı ve yanıcı gazların oksidasyonu sonucu oluşan ısı değişimini ölçen miytür tip kalorimetre gibi çalışır.
  4. Elektrokimyasal Sensörler: Gazların elektrokimyasal reaksiyonları prensibine dayalı çalışırlar.

Akaryakıt kaçağı algılama sistemleri:

Çift cidarlı yer altı akaryakıt tanklarında veya akaryakıt sevk hatlarında oluşabilecek her türlü akaryakıt kaçağının hızlı ve güvenilir bir ekipmanla tespit edilmesine yardımcı olan ekipmanlardır. (Akaryakıt Kaçak Kontrol Sistemleri)

Elektronik hat kaçak detektörü: PLLD sistemi ( basınçlı hat elektronik kaçak detektörü) oldukça yüksek hassasiyette akaryakıt kaçaklarını yakalar

Mekanik hat kaçak detektörü: MLD ( Mechanical Leak Detection) hat kaçak detektörü akaryakıt istasyonlarında tesisatlar da oluşabilecek muhtemel sızıntı ve kaçakları hızlı ve hassas tespit eden, çevresel emniyet ve maddi kayıpları önleme anlamında oldukça erken tespit yapabilen bir akaryakıt tesisat ekipmanıdır.

Tank cidar arası kaçak kontrol sistemi: Akaryakıt istasyonlarında kullanımı zorunlu olan çift cidarlı tankların otomatik olarak sızdırmazlık kontrolünü yapan sistemlerdir.

Sıvılı Cidar arası kaçak algılama sistemi: Akaryakıt tank menholüne konulan siyah özel bidon antı-frojen donmaya ve bakteri oluşumunu engelleyecek cidar arası kaçak kontrol sıvısı bulundurur. Sensör ve detektörler vasıtası ile sisteme sıvı azalması meydana geldiğinde merkez konsol üzerinde alarm vermeye başlar. Gerek iç cidar delinmesinde gerek dış tank cidarı delinmesinde sistem çevreye akaryakıt kirliliği oluşmaması için akaryakıt istasyon yöneticisine uyarı verir.

Elektrik kaçağı algılama sistemleri:

Kaçak Akım Koruma Rölesi: Normal işletme yolunun içinde dönen akımın bulunmaması gereken iletken kısımlara çeşitli nedenlerle geçmesi suretiyle kaçak akım oluşur. Kaçak akım rölesi devamlı olarak fazdaki akımı nötrdeki akımla kıyaslar. İkisi arasındaki fark (kaçak akım) toprağa akar, sağlıklı bir devrede izolasyondan ve kayıplardan dolayı her zaman azda olsa bir miktar kaçak akım mevcuttur. Kaçak akım rölesi faz ve nötr arasındaki farkın daha önceden belirlenen seviyeye geldiğinde devreyi kesmeye yarar ve sistemi korur.